Spot je olie op het water? Geen paniek, kans is groot dat het helemaal geen olie is. Het betreft hier een vliesdun laagje ijzerbacteriën in het water.
De aanwezigheid van ijzerbacteriën in water lijkt soms op een olieachtige laag of film op het oppervlak. Dit komt omdat de ijzerbacteriën ijzer oxideren en precipitaten vormen die kunnen samenvlokken tot een slijmerige massa. Deze massa kan bovenop het water drijven en een glanzende, olieachtige verschijning hebben.
Deze film is echter geen echte olie, maar bestaat uit biologische en chemische componenten zoals bacteriële cellen, ijzeroxide en andere organische stoffen die door de bacteriën worden geproduceerd. Deze laag kan ook kleurvariaties vertonen, van geel tot oranje of roodbruin, afhankelijk van de concentratie en de vorm van het ijzer in het water.
Als je een dergelijke laag waarneemt in waterbronnen zoals putten, leidingen of natuurlijke waterlichamen, kan dit een indicatie zijn van de activiteit van ijzerbacteriën. Dit kan nuttig zijn voor diagnose en beheer van waterkwaliteit.
Deze bacteriën zijn micro-organismen die in staat zijn om opgelost ijzer uit hun omgeving te gebruiken als een energiebron. Dit proces staat bekend als chemolithotrofie. IJzerbacteriën oxideren ferro-ijzer (Fe^2+) tot ferri-ijzer (Fe^3+), wat resulteert in de vorming van ijzer(III)oxide of roest, wat het water een roodbruine kleur kan geven.
IJzerbacteriën komen vaak voor in waterrijke omgevingen met een overvloed aan opgelost ijzer, zoals grondwater, moerassen, en langzaam stromende beekjes. Ze kunnen problemen veroorzaken in waterleidingen en irrigatiesystemen door de accumulatie van ijzerrijk slib, wat de stroom van water kan belemmeren en de kwaliteit van het water kan aantasten.
Hoewel ze in bepaalde omgevingen hinderlijk kunnen zijn, spelen ijzerbacteriën ook een belangrijke rol in de biogeochemische cyclus van ijzer en kunnen ze bijdragen aan de natuurlijke filtratie van waterbronnen.
Om te controleren of de film op het wateroppervlak afkomstig is van ijzerbacteriën of olie, kunt u de volgende eenvoudige test uitvoeren: Steek uw vinger in het water of laat er een voorwerp in vallen. Als het vlies in scherpe, schilferige stukjes breekt, dan is het waarschijnlijk het resultaat van afscheiding door ijzerbacteriën. Vormen er zich echter slierten die snel weer samenkomen, dan wijst dit op de aanwezigheid van olie.
In het geval van olie is het belangrijk om verdere blootstelling aan het water te vermijden en direct contact op te nemen met de verantwoordelijke instantie, zoals het waterschap. Dit helpt verdere milieuschade te voorkomen en zorgt voor een snelle aanpak van de vervuiling.
IJzerbacteriën zelf zijn meestal niet direct schadelijk voor de gezondheid van mensen, maar ze kunnen wel andere problemen veroorzaken. Deze bacteriën leven van ijzer in het water en zetten dit om in ijzeroxiden, wat resulteert in de vorming van een slijmerige afzetting die systemen zoals waterleidingen en filters kan verstoppen. Dit kan leiden tot verminderde waterdruk en verstoringen in waterdistributiesystemen. Bovendien kunnen de afzettingen die door deze bacteriën worden gevormd, een voedingsbodem zijn voor andere, potentieel schadelijkere micro-organismen.
Wat betreft de relatie met kwel: kwel is het proces waarbij grondwater natuurlijk naar het oppervlak stroomt, vaak door de druk van hoger gelegen waterlagen. Wanneer dit grondwater rijk is aan mineralen zoals ijzer, kan het een ideale omgeving bieden voor ijzerbacteriën. In gebieden met veel kwel kunnen ijzerbacteriën dus vaak voorkomen, omdat het opwellende water ijzer aanvoert dat deze bacteriën kunnen gebruiken voor hun metabolisme. Dit kan leiden tot de typische roestkleurige afzettingen in water met een hoge concentratie van deze bacteriën, zichtbaar in stilstaand water en op plaatsen waar het kwelwater uitmondt.